اسماعيل رائين كه اين شرح «كشاف» را درباره عدم پيوند علم با «انگليسي ها» مي دهد، دركتاب 3 جلدي خود روشن نمي كند كه اين ماسونهايي كه در زمان قتل هژير (1328)، و رزم آرا (1329) چنين نفوذي داشتند، كه بودند و اين تشكيلات ماسوني فعال در آن سالها كدام بود.
حتي اگر اسناد ساواك نيز نبود، درخود كتاب رائين دست مرموز اسدالله علم همبسته ترين رجل سياسي دوران محمدرضا پهلوي با آلوده ترين كانون صهيونيستي انگليس و آمريكا- را مي شد به آساني رؤيت كرد.
از جمله اشخاصي كه مورد توجه فعالين فراماسونري قرار گرفتند. اسدالله علم بود كه در اين ايام سمت آجوداني كشوري شاهنشاه آريامهر را داشت و بعدها به مقام نخست وزيري رسيد. فراماسونها براي اينكه او را وارد لژ فراماسونري وابسته به انگلستان كنند، عكس پادشاه درگذشته انگلستان و پرنس فيليپ شوهر ملكه كنوني آن كشور را به او نشان دادند و او را قبول عضويت درلژ فراماسونها ايران ترغيب نمودند. ليكن ايشان درجواب آنها با شجاعت اظهار داشت: من وارد سازماني كه پادشاه انگلستان به قول شما رئيس كل آن است و برگ اول سالنامه فراماسونري اسكاتلند به تصوير او مزين شده نمي شوم زيرا من آجودان و فدايي شاه ايرانم و افتخار دارم كه خدمتگزار او باشم و هر روز دست شاه كشورم را ببوسم، نه دست پادشاه انگليس و استاد اعظم ماسوني انگليس را درسال 1341 شمسي كه او به مقام نخست وزيري رسيد بار ديگر با پيشنهاد فراماسونري روبرو گرديد، ليكن جواب علم همان بود كه قبلاً داده بود. 89 رائين پس از فرونشستن موجي كه انگيخته بود، هم به علت كينه ماسونهاي افشا شده و هم به علت زياده طلبي هاي مالي اش دچار تنش هاي روحي شد، ليكن هم توسط دربار تحبيب شد و هم توسط ساواك مهار گرديد.
او در تاريخ 23 بهمن 1348 طي نامه اي به نصيري رئيس ساواك بابت «خساراتي كه متحمل شده بود» تقاضاي پول بيشتر نمود و تصريح كرد كه «اعليحضرت همايون شاهنشاه آريامهر، حامي وطن پرستان ايران، اوامري مبني بر تأمين خسارات وارده صادر فرموده اند.» پاسخ نصيري منفي بود: «چه كسي او را در مورد چاپ اين كتاب حمايت كرده است و چه كسي او را تقويت كرد. يقينا كمك مالي در اين مورد به او كرده اند.»90
معهذا، فعاليت «تحقيقي» رائين با هدايت علم ادامه يافت. آثار رائين در ازاي دريافت وجه از دربار و يا محافل معين بود و اهداف معيني را پي مي گرفت: كتاب حيدرخان عمواوغلي تداوم تحقيقاتي بود كه در همكاري با اداره كل هشتم ساواك در هدف شوروي و شبكه هاي داخلي آن انجام داد، يپرم خان سردار و ايرانيان ارمني به دستور دكتر فليكس آقايان تهيه شد، حقوق بگيران انگليس در ايران به دستور علم و به منظور تخريب چهره روحانيت منتشر شد، و اين رشته همچنان ادامه يافت.
بولتن امنيت داخلي ساواك، مورخ 8/6/1350 با طبقه بندي سري، چنين حكايت مي كند:
در تاريخ 23/10/1349 از طريق وزارت دربار شاهنشاهي اعلام گرديد: اسماعيل رائين به منظور چاپ كتاب دريانوردي ايرانيان از پيشگاه مبارك اعليحضرت همايون شاهنشاه آريامهر تقاضاي مساعدت نموده كه ذات مبارك ملوكانه اجازه مرحمت فرمودند كتاب مزبور به چاپ برسد و مخارج آن (بيست و پنج هزار تومان) نيز توسط ساواك تأمين گردد91.
سند مورخ 4/2/1356 ساواك، آخرين «شاه كار» رائين را چنين شرح مي دهد:
برابر اطلاع واصله اسماعيل رائين ضمن صحبت با چند تن از دوستانش مطالبي درباره تهيه كتابي تحت عنوان رجال همجنس باز ايران و اينكه قصد انتشار آن در لندن را دارد اظهار نموده است. از اين رو ضمن تماس تلفني با نامبرده، چگونگي امر سؤال گرديد و مشاراليه اظهار نمود كه موضوع صحت دارد و تحت عنوان همبارگي در ايران مطالبي تهيه نموده و مندرجات آن مربوط به قرن چهارم تا قبل از سلطنت مظفرالدين شاه مي باشد كه هنوز به صورت دستنويس بوده و متن آن هم اكنون در لندن است و با توجه به توصيه دوست خود داريوش فروهر از انتشار آن منصرف گرديده. وي اضافه كرد چون جناب آقاي علم قبلا با مشاراليه درباره اظهار تمايل اعليحضرت همايون شاهنشاه آريامهر به تهيه و انتشار مطالبي درباره زندگي خصوصي پادشاهان گذشته ايران و توجه وافر آنان به مسائل شخصي مذاكره نموده اند، در نظر دارد پس از مراجعه به جناب آقاي علم تحويل دهد تا به شرفعرض همايوني برسد92.
در آينده، اين بحث را با شرح تاريخچه و ساختار دو نهاد اصلي ماسوني متأخر در ايران- يعني «شورايعالي درجه سي وسوم ايران» و «لژ بزرگ ايران»- پي خواهيم گرفت.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
87- ظهور و سقوط سلطنت پهلوي،ج 2، ص .242
88- گزارش، رائين به ساواك، 26/2/.1348
89- رائين، ج 1، ص .82
90- سند پيوست (شماره 12).
91- سند پيوست (شماره 13).
92- سند پيوست (شماره 14).